4 jaar NPPL: precisietechnologie toegankelijker en makkelijker

De Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) heeft het invoeren van precisietechnologie toegankelijker en makkelijker gemaakt voor de deelnemende boeren. Maar van een echte olievlekwerking is nog geen sprake. Dat zijn lessen van vier jaar NPPL.

De nationale proeftuin is inmiddels vier jaar onderweg. Om te beoordelen of het oorspronkelijke doel van NPPL is gehaald is een evaluatierapport opgesteld. Vier jaar geleden is NPPL opgezet om de verduurzaming van de landbouwsector te versnellen door adoptie van precisielandbouwtoepassingen in de praktijk te stimuleren. De evaluatie is ook bedoeld om lessen te leren voor een vervolg op de eerste NPPL-periode.

Impact van NPPL

De evaluatie, die is uitgevoerd door Wageningen Environmental Research, toont dat NPPL impact heeft gehad. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen maatschappelijke, economische en ecologische impact.

De maatschappelijke impact gaat over tijdsinvulling, gemak voor de boer en omgang met data. Voor de deelnemende boeren betekende het NPPL-project dat precisietechnologie toegankelijker en gemakkelijker is. Omgaan met grote hoeveelheid data vereist wel een nieuwe manier van werken. Dit zorgt soms voor onzekerheid en angst om met precisielandbouw te beginnen.

Voor de economische impact geldt dat het lastig is om het economisch rendement van precisielandbouw concreet vast te stellen. Het lukt nog niet om op bedrijfsniveau een goede businesscase te maken voor precisielandbouwtoepassingen in verband met hoge investeringen. Dit speelt vooral voor kleinere bedrijven een rol.

De ecologische impact is het voordeel van precisielandbouw voor het milieu ten opzichte van gangbare landbouw zonder precisieapparatuur. Dit kan zijn op het gebied van bodem- en waterkwaliteit, biodiversiteit of luchtkwaliteit. Alle voor deze evaluatie geïnterviewden zien potentieel een grote meerwaarde, maar het is moeilijk om die concreet te duiden.

Uit de resultaten is wel gebleken dat bij variabel spuiten gemiddeld 20 tot 30% op gewasbeschermingsmiddelen kan worden bespaard. Dit is een gemiddelde en het werkelijke percentage loopt sterk uiteen tussen de bedrijven. Voor meststoffen is de besparing lager, hoewel mest wel nauwkeuriger wordt toegediend. Dit zou uitspoeling verminderen.

Belemmeringen

Uit de evaluatie blijkt dat een deel van de belemmeringen die in 2017 zijn genoemd voor het omarmen van de precisielandbouw nog steeds een rol spelen, alhoewel de accenten hier en daar wat zijn verlegd. Het blijft nog steeds een serieuze hindernis om verschillende merken en technologieën naadloos op elkaar aan te laten sluiten. Ook kan voor veel kleine tot middelgrote bedrijven de investering in precisielandbouw niet uit. Als de technologie meer verkocht wordt en goedkoper wordt, kan dit verschuiven. Daarnaast is het beheer van data nog steeds een knelpunt.

De aanpak die NPPL de afgelopen vier jaar heeft gevolgd, heeft voor een groot deel goed gewerkt en is gewaardeerd door de deelnemende boeren en betrokkenen. Voor een vervolg zijn er wel aanbevelingen:

Focus op regionale hubs

Via een regionale aanpak kan het bereik van NPPL worden vergroot. Dit betekent een minder intensieve begeleiding per boer, maar de deelnemende boeren delen hun kennis in een regionale ‘hub’. In de hub zitten ook een paar voorlopers. NPPL ondersteunt de hub met specialistische kennis en verzorgt de communicatie naar buiten toe. De boeren gebruiken hun contacten in de hub voor ondersteuning. De hub kan ook worden gebruikt voor het delen van machines en apparatuur.

Focus op impact

Een goed businessmodel voor precisielandbouw helpt om de financiële en ecologische impact duidelijk te krijgen. Een voorbeeld is een ‘beter voor het milieu’-label waar de consument iets meer voor betaalt. Bij de maatschappelijke impact moeten boeren meer duidelijkheid krijgen over wat er gebeurt met hun data.

NPPL beter inbedden

Ook wordt aanbevolen NPPL beter te laten samenwerken met verschillende initiatieven, onderwijs en de stuurgroep. Daarnaast kunnen de sterke punten van NPPL nog beter worden benut, aldus het evaluatierapport.