Akkerbouwers over hun ervaringen met de Farmdroid

Vijftien akkerbouwers werken inmiddels met de Farmdroid FD 20; de robot-werktuigdrager op zonne-energie die zowel kan zaaien als schoffelen. We spraken met vijf van hen. Wat zijn hun ervaringen? Van ‘het gaat wel goed’ en ‘het vraag aandacht’ tot ‘het perceel moet extreem vlak liggen’ en ‘de robot is praktijkrijp, maar wij moeten er nog mee leren werken.’

Machine zaait geweldig netjes, vraagt wel veel aandacht

Kees van Dijk in de Heen (N-.Br.) nam vorig jaar een Farmdroid zaai- en schoffelrobot in gebruik. Met een collega teelde hij toen op lichte klei 13 hectare cichorei. Dit jaar 21 hectare. De machine werd aangeschaft met een subsidie van 40 procent in het kader van de Investeringsregeling POP3+ 2022 voor een duurzamer landbouwbedrijf.
Het valt Van Dijk op dat de robot ‘zo geweldig netjes’ zaait. ‘De opkomst is daardoor ontzettend regelmatig. Beter dan bij een klassieke zaaimachine, die racet vergeleken de robot over het land. 4 à 5 kilometer per uur tegenover de 400 meter per uur. Elk zaadje wordt zachtjes en precies weggelegd en door het wieltje daarna voorzichtig aangedrukt.’ De spotsprayer heeft bij het zaaien in een vlakje van 4×4 cm om het zaadje Kerp gespoten in een stevige dosering. De akkerbouwer stelt vast de robot best wat aandacht vraagt, meer dan hij had verwacht. ‘Er is nog aleens een storing: stof in het zaad, Kerp zakt snel uit, dat zou je extra moeten roeren. Het is te nat, de grond is te hard. Je moet er nog al eens heen. De machine veel aandacht.’ Maar overall is Van Dijks antwoord op de vraag naar hoe het gaat met de Farmdroid: ‘Ja, het gaat wel goed.

‘Perceel moet extreem vlak liggen’

Hendrik Luth in Wedde experimenteert in Wedde (Gr.) met een Farmdroid van Abemec in een perceel van iets meer dan een hectare uien op zandgrond met heel veel onkruidzaden. Hij wil ze in principe chemieloos telen, maar zonodig wel kunnen ingrijpen. Tot nu toe valt het resultaat hem niet mee, vertelt hij aan de telefoon als we vragen hoe het experiment tot nu toe loopt.  ’s Avonds belt hij nog terug: ‘De fotograaf mag voor een portretfoto komen, maar hoeft liever niet niet in het veld te gaan kijken. Tussen de rijen gaat het nog wel, maar in de rij heeft de robot veel laten staan. De bewegende schoffel heeft de grond haast niet geraakt. Duidelijk is dat voor een goede werking je perceel extreem vlak moet liggen.’ Ook de clustertjes met uienzaadjes die de robot heeft weggelegd zijn Luth niet helemaal naar de zin. Luth wijt het ondermaatse resultaat tot nu toe niet aan de machine. ‘Het is doordat wij fouten hebben gemaakt. Er zijn veel afstelmogelijkheden aan de machine.’ Evenzo goed blijft Luth vinden de Farmdroid past in een systeem van lokale voedselproductie met een minimum aan chemische onkruidbestrijding. Ook handwiedwerk door de Oosteuropeanen vindt hij niet in een lokaal systeem passen.

Hendrik Luth in Wedde.

‘Deels schoffelen met de robot, deels chemisch met Ecorobotix’

Joost Derks in Volkel (N-.Br.) heeft dit jaar op 15 mei 8,1 hectare suikerbieten met de Farmdroid gezaaid. Ondertussen is de robot vier keer schoffelend rond geweest. Minder dan vorig jaar toen de robot 10 hectare suikerbieten, en 12 hectare cichorei zaaide. Met name in de cichorei werd het een drama, mede door onbekendheid met de mogelijkheden van de machine. Meldes domineerden het beeld van het cichoreiperceel. ‘Collega’s zeiden tegen mij: “als die robot zulk werk aflevert, is hij in feite niet praktijkrijp, dan kun je er eigenlijk nog niet mee beginnen”. Ik zeg: de robot is wel prakrijkrijp, wij moeten er alleen mee leren werken. Dus juist wél er mee beginnen. Sowieso moeten we aan de slag met manieren om met minder chemie te telen.’

Dit jaar dus alleen suikerbieten. Dat perceel was het eerder bekwaam; het cichoreiperceel zo nat. Derks: ‘Die 8,1 hectare bieten hebben we er zelfs nog met moeite ingekregen. Met steeds regen wordt het logistiek lastig. Je wilt niet meer land klaarleggen dan je direct kunt inzaaien. Dat is veel plannen met extreem weer als dat van afgelopen voorjaar. Met  klassiek zaaien kun je slagen maken. Per dag 30 hectare en meer, 50 hectare als je er een lange dag van maakt.’ Net als andere ziet ook Derks dat land voor de robot heel egaal moet klaarliggen. ‘Bij klassiek zaaien kan de chauffeur werkendeweg plaatselijk nog wel wat bijstellen. Hier niet.’ Joost Derks ziet een toekomst voor de zaai-/schoffelrobot in een systeem waarbij ook chemische onkruidbestrijding niet is uitgesloten. ‘Wel met veel minder middel dan wat nu gangbaar is. Deels schoffelen en deels met de Ecorobotix spotsprayer.’

‘Ik had beter met een kleiner perceel dichter bij huis  kunnen beginnen’

Gert Sterenborg in Onstwedde (Gr.) heeft dit jaar een Farmdroid veldrobot aangeschaft en er 16 hectare cichorei mee gezaaid. Het heeft de robot hem al verschillen de leermomenten opgeleverd. Na het zaaien viel het schoffelen in de rij wat tegen. Door de relatieve kou kwamen de plantjes maar heel langzaam op gang en bleven daardoor lang heel kwetsbaar. Het onkruid daarentegen groeide volop. Bovendien waren er dit seizoen nogal kluitjes gevormd; als die door het schoffelmes werden beroerd, beschadigden die kluitjes heel gemakkelijk de niet gekiemde cicorei. ‘Een tikje van wat zand was vaak al teveel.’ Daarom heeft Sterenborg de beweegbare schoffels in de rij uitgezet en alleen tússen de rijen geschoffeld. Met de Ecorobotix spotsprayer heeft hij de rijen behandeld. ‘Dat ga ik nogmaals doen.’ Ook een kwestie om op te lossen is dat de vloeistof voor de spotsprayer ontmengt. ‘Die wordt wel rond gepompt, maar dat is kennelijk te weinig. De robot gaat ook zo langzaam, het schudt te weinig. De vloeistof in het tankje zakt uit.’

En ook nog: Tijdens het zaaien op één van de kopakkers, hebben zonnestormen het GPS-signaal verstoord, vertelt Sterenborg. Gevolg was dat plantjes opkwamen op plekken die later werden geschoffeld. Die stukken heeft hij conventioneel overgezaaid. ‘Ik heb veel geleerd.  Eerlijk gezegd had ik dit eerste jaar beter met een kleiner perceel cichorei dichter bij huis kunnen beginnen.’

‘Dit voorjaar teveel storingen om meer dan 10 ha te doen’

Pieter Risseeuw heeft tien hectare suikerbieten gezaaid met zijn Farmdroidrobot. Ze staan schoon. Regenbuien maakten dat het zaaien niet in één beweging door kon gaan. Met als gevolg dat de eerste bietjes al boven stonden toen op het perceel de allerlaatsten nog gezaaid werden. Als gevolg van steeds moeten stoppen en herbeginnen, was de robot anderhalve week druk met zaaien van de 10 ha. Ook het schoffelen ging door regen niet strak in één keer door. Bij het zaaien spoot de Farmdroid boven het zaadje een mix van Centium en Goltix. Op 7 juni stond het perceel schoon, ondanks de stagnatie af en toe in het schoffelen. Risseeuw stelt vast dat zijn klei op een gegeven moment te hard kan worden voor mooi schoffelwerk. De schoffel heeft dan de neiging boven over te gaan lopen. ‘Misschien dat gewichtjes aan schoffelelementen dat euvel kunnen verhelpen.’ De akkerbouwer vindt dat hij nogal eens naar de machine moet om een storing op te lossen. ‘Nog te veel. Niet echte grote dingen, niks wat ik niet zelf kan oplossen, maar je moet er wel steeds heen. Dit is nu nog te veel storing voor als ik meer dan tien hectare zou doen. Afgezien van het haperingen door het bijzondere voorjaar.’ Voor het rendement van de robot zou het areaal wel omhoog moeten. Ten opzichte van een gangbare bieten teelt komt Risseeuw nu €500 per hectare tekort. Hij heeft dan niet gerekend met de extra wortelopbrengst doordat hij een stuk minder spuit.

Pieter Risseeuw. Met de zonnepanelen omhooggeklapt zijn de accu’s zichtbaar. Die zijn eenvoudig verwisselbaar. Dat kan nodig zijn als er overdag te weinig zon was om met een volle lading de nacht te kunnen overbruggen.