Ervaringen NPPL-deelnemers

Verschillende deelnemers aan de Nationale Proeftuin Precisielandbouw deden er afgelopen zomer ervaringen mee op. Samengevat komt het er op neer dat de gewassensor als een aanwinst wordt gezien in de (dataverzameling voor) precisielandbouw. Op het punt van werken onder lastige lichtomstandigheden, betrouwbaarheid van het beeld van de bladmassa en de mogelijkheden voor dataverwerking is volgens de NPPL’ers nog wel verbetering nodig.

• Brian Salomé, IJzendijke (Zld.)
• Pieter van Leeuwen Boomkamp, Nijkerk (Gld.)
• Pim Sturm, Wieringerwerf (N-.H.)
• Sjaak Huetink, Lemelerveld (Ov.)
• Bram Veldhuisen, Wageningen University \u0026 Research, Lelystad (Fl.)
• Reactie Vantage Agrometius

Brian Salomé: ‘Augmenta moet ook taakkaarten kunnen maken’

Brian Salomé in IJzendijke (Z.) heeft de Augmenta Mantis gewascamera sinds afgelopen september op het dak zitten van de John Deere-trekker die voor de spuit staat. Bij het doodspuiten van zijn aardappelen heeft hij de camera en bijbehorende software gebruikt om zijn aardappelloof variabel dood te spuiten. Dat wil zeggen; de dosering van Quickdown te laten afhangen van de bladmassa.
Salomé nam de adviesdosering van 0,8 liter per hectare als basis en varieerde daarop met plus of min 10%. “Uitgaand van 250 liter water heb ik gevarieerd tussen zeg maar 220 en 280 liter water per hectare. We hebben realtime gewerkt; de camera scant dan voor de trekker het gewas en op basis daarvan stuurt de tablet in de trekker de spuit aan.”

Niet de eerste keuze
Dat realtime werken is niet direct een keuze geweest; meer het gevolg van de onmogelijkheid tot op heden om via My John Deere een taakkaart te produceren op basis van de gewasscan met de Augmenta-sensor. “Dat is nog wel iets wat komende winter eerst gefixt moet worden. Daarom heb ik de sensor voorlopig nog op proef. My John Deere kan de informatie uit de sensor nu nog niet lezen. Ook vanuit NPPL krijg ik daar ondersteuning bij.”
Salomé vindt dat het systeem hem ook taakkaarten moet kunnen leveren om op ieder gewenst moment van de dag variabel te kunnen werken. Het hoeft maar iets te donker te zijn of de sensor geeft geen beeld meer. Dat is lastig, maar zou op te lossen zijn door vooraf midden op de dag een scan van het perceel te maken, die uit te werken in een taakkaart en op basis daarvan ’s avonds of de volgende ochtend te spuiten. Nu kan dat dus nog niet.”
Salomé oordeelt dat het maken van een gewasscan vooraf niet veel tijd hoeft te kosten als hij daarvoor met de trekker met 15 à 20 km/uur door de spuitsporen rijdt.

Hoeveelheid vooraf moeilijk te schatten
Nadeel van realtime werken is ook dat – anders dan bij een taakkaart – je vooraf niet precies weet hoever je je spuit moet vullen. “Dat is best lastig. Je houdt in je spuit wat over of je komt aan het eind van je perceel net wat te kort. Ik heb dat bij de loofdoding opgelost door voor het perceel van 5 hectare de tank voor een halve hectare minder te vullen. Dat kwam wel redelijk uit, maar het is niet hoe precies je eigenlijk wilt werken.”
Voor volgend jaar is Salomé van plan de Augmenta- sensor te gaan gebruiken voor variabele herbicidedosering in verschillende gewassen, maar ook bij de stikstofbemesting van zijn tarwe. Kijken of hij zijn toch al hoge tarwe-opbrengsten nog wat op kan krikken. Brian Salomé was in 2020 met 12,8 ton wintertarwe per hectare de beste buitenlandse deelnemer de Britse graanteeltwedstrijd YEN (Yield Enhancement Network).

Meer en minder tegelijk
De variabele bemesting van de aardappelen is een ander verhaal. Salomé doet dat kleine beetjes samen met de phytophthora-bespuitingen. “Dan loop je tegen een conflict aan: op een plek met veel bijgekomen bladmassa zou je wat minder willen bemesten, maar daartegenover op zo’n plek juist méér phytopthoramiddel. Om die tegenstrijdigheid op te lossen moet je denken aan injectie van bladmeststof in de spuitleiding op taakkaart, en dan het middel realtime of met een tweede taakkaart zodanig dat je pleksgewijs kan variëren.”
De akkerbouwers is al begonnen te inventariseren wat hij nog heeft liggen om zo’n injectiesysteem op trekker-spuitcombinatie te bouwen. “Misschien ga ik de komende maanden al mee aan de slag.”
Uitgaand van de voordelen – lagere kosten en/of betere opbrengsten – die hij op zijn 80 hectare met de scanner denkt te kunnen halen, schat Salomé de investering van zo’n €18.000 in de sensor in pakweg vijf jaar te kunnen terugverdienen. “Dat is €3.600 per jaar. Moet kunnen als ik er ook taakkaarten mee kan maken. Nu kost een taakkaart laten maken €20 per hectare.”

Pieter van Leeuwen Boomkamp: ‘Vertrouwen in de techniek, wel een paar onvolkomenheden’

Voordat Pieter van Leeuwen Boomkamp in Nijkerk (Gld.) definitief overgaat tot de aanschaf van de Augmenta Mantis- gewassensor moeten er tenminste twee dingen aan verbeterd worden. 1. De middeldosering op basis van de bepaalde bladmassa moet niet met 50% omlaag kunnen, maar met 100%. 2. De sensor moet lichtgevoeliger worden dan die nu is. “Half oktober op een bewolkte dag was het vóór tienen en na vieren eigenlijk al te donker voor een betrouwbare gewasscan”, ervoer Van Leeuwen Boomkamp.

Niks spuiten
Om met het eerste punt te beginnen, de maximale verlaging van de dosering bij het doodspuiten van de aardappelen. “Ik heb dat vrij laat gedaan, in oktober. Dan zijn er al veel stukjes in het perceel waar geen loof meer staat. Daar wil ik dan niets spuiten, dan is de grootste besparing. Je kunt ook zeggen, geen verspilling. Ik moet met het systeem van BBleap (met PWM-techniek, red.) dat ik op de spuit heb kunnen variëren tussen 100 en 0%. Tot op heden is dat echter nog niet gelukt. Technisch zit er iets in de weg, dat moet opgelost worden.”
Van Leeuwen Boomkamp rooide zijn zetmeelaardappelen tegen eind oktober en spoot ze half oktober dood met Quickdown. Daarbij zette hij de maximale dosering op 0,6 liter per hectare (standaardadviesdosering is 0,8 liter). Daarvandaan ging dan de dosering omlaag tot minimaal 0,3 liter per hectare. “Dat had dus nul moeten zijn.”

Lichtgevoeligheid
Het tweede punt aan de Augmenta sensor dat Pieter van Leeuwen Boomkamp graag anders zou zien is de lichtgevoeligheid. In ieder geval in het najaar blijkt de sensor maar een beperkt deel van de dag bruikbaar. Dat is sowieso een beperking, maar helemaal voor mijn situatie. Ik doe spuitwerk het liefst in de late avond of ’s nachts. Dan is er minder verdamping en opstijging van de spuitnevel door warme lucht en in de regel minder wind. Bovendien is het in de zeer vroege ochtend lekker werken, doordat je dan door niet door de telefoon wordt gestoord. Hoe dan ook, die matige lichtgevoeligheid van het systeem is een beperking. Dat moet anders. Ik heb gehoord dat er een update onderweg is die dit probleem zou verkleinen.” De akkerbouwer erkent dat scannen midden overdag in een aparte werkgang en dan een taakkaart maken, het mogelijk maakt ook in het duister of in de schemering plaatsspecifiek variabel te doseren.

Vertrouwen in sensor
Los van de genoemde onvolkomenheden heeft Van Leeuwen-Boomkamp op basis van de ervaringen bij de loofdoding wel vertrouwen in de sensortechniek en het systeem. Afgezien van de data die hij direct nodig heeft om variabel te kunnen spuiten of variabel bij te bemesten – wil hij in 2023 gaan doen – kan hij er grote hoeveelheden data van zijn gewassen mee verzamelen. “Daar is wellicht op een gegeven moment wat mee te doen. De leverancier kijkt daarbij mee en helpt met vergelijken en verbanden te vinden.”
Voor wat betreft het terugverdienen van een eventuele investering – Van Leeuwen Boomkamp zit over de aanschaf nog te dubben – rekent hij behalve met een direct financieel voordeel door besparing op middel, ook met minder gewasschade door minder spuiten. Een terugverdientijd van vijf jaar, die zijn collega Salomé in IJzendijke noemt, lijkt hem in zijn situatie wat aan de krappe kant, ‘maar eigenlijk wel een voorwaarde’.

Pim Sturm: ‘Verschillende kinderziektes, maar soms ook akelig goed’

Voor Pim Sturm van loonbedrijf Sturm-Jacobs in Wieringerwerf (N.-.H.) is de Augmenta Mantis gewassensor een stap in de richting van realtime variabel spuiten en kunstmest strooien. Andere precisietoepassingen zijn het variabel inzetten van groeiregulatoren (afrijping) en fungiciden. ‘’We werken eraan om data te verzamelen waarmee we machines realtime kunnen aansturen. De stap van beelden inladen en zelf taakkaarten maken, slaan we dan over.’’

Nog te verbeteren
Net als andere NPPL’ers dat doen, oordeelt ook Sturm evenzogoed dat aan de Augmenta sensor nog wel het een en ander verbeterd moet worden. Qua gedetailleerdheid leggen de beelden het nog af tegen opnames die vanuit een drone gemaakt zijn. En ook hier klinkt het effect van de zonnestand. Als de zon lager staat stopt soms het scannen. Dat is lastig aangezien Sturm graag ook de gunstige spuitomstandigheden in vroege ochtend en de late avond benut. “’s Ochtends om 05:00 is het nog de schermerig en doet’ie het niet. ’s Avonds om elf of twaalf uur ook niet. Overdag bij 40 graden Celcius wil je liever niet spuiten.”

Zon en wolken
Maar ook de afwisseling van zon en wolken verstoort behoorlijk het resultaat, ervoer Sturm in het eerste seizoen dat hij de camera gebruikte. “Op het ene moment schijnt de zon, even later komt een wolk voorbij. Dat geeft heel rare data. Daar zijn geen analyses op los te laten. Uiteindelijk is daardoor maar zo’n 10% van de beelden die we met de sensor hebben gemaakt, bruikbaar. 80 à 90% is onbruikbaar. Met de machinist op de spuit heb ik voor het vervolg afgesproken: bewaar de beelden die je maakt bij mooi vast weer, gooi de rest maar meteen weg.”

Verstoring door brede sporen
Een volgende onvolkomenheid waar Sturm tegenaan is gelopen, is de verstoring van het beeld in uien door brede spuitsporen. “Op de één of andere manier middelt de computer het beeld in de sporen, géén bladmassa, met het gedeelte daartussen, waar de uien wél goed stonden. Resultaat is dat voor zo’n bed van 2,25 meter de machine oordeelt dat er heel weinig bladmassa staat en daar dus ten onrechte de dosering verhoogt of verlaagt, als naar gelang van wat je aan het doen bent. Om dat op te lossen zou je te voren de spuitsporen moeten uitsluiten.”

Akelig goed beeld
Pim Sturm wil daar tegenover ook wel gezegd hebben dat in een vol gewas en bij constant weer de Augmenta-sensor een ‘akelig goed’ beeld levert van wat op het veld staat en de variatie daarin. “Wat dan trouwens vaak weer te herleiden is naar de variatie in de bodem, dus naar de bodemkaarten.”

Sjaak Huetink: ‘Veel beter dan de greenseeker, maar nog lang niet perfect’

“Wat moet ik er over zeggen? Het is maar net wat je wilt horen, super of waardeloos.” Akkerbouwer/bollenteler Sjaak Huetink in Lemelerveld (O.) vindt het lastig nu alvast een oordeel te vellen over de Augmenta Mantis gewassensor. “We zitten in een leerproces. De Augmenta is veel beter dan de greenseeker, geeft de variatie beter aan, maar is nog lang niet perfect. We gebruiken hem volop, maar het is voor dit apparaat nog geen gelopen race.”

Bij afrijping gaat het mis
Onder meer heeft Huetink de camera gebruikt bij de pleksgewijs variabele dosering van fungicide in uien. Dat gaat goed zolang het gewas groen is. Echter wanneer de afrijping begint een de eerste gele puntjes verschijnen gaat het mis. “Zodra het beeld niet meer egaal groen is, krijg je geen betrouwbaar beeld meer van hoe het gewas ervoor staat.”
Ook het scannen van lelies blijkt lastig, in die zin dat de plantmaten nogal uitmaken. “Een fijne maat geeft in de scan een heel ander beeld dan een grover gewas.

Zonnestand
Volgend punt: de op- en neergaande zon die het beeld beoordeeld. Tussen goede-scan-bij-voldoende-licht en geen-beeld-bij-te-weinig-licht zit naar Huetinks oordeel ook nog een fase van een kwalitatief-minder-beeld. “Dat past slecht bij onze wens om onder optimale omstandigheden te spuiten.”
Ook aan de kant van de verwerking van de data ziet Sjaak Huetink nog graag het een en ander verbeterd. De wekelijks enorme hoeveelheden data die hij verzamelt, zouden ’s nachts in de relevante programma’s van zijn mananagementprogramma moeten kunnen worden weggezet. “Dus beter toegankelijk dan alleen via de Augmenta-portal. “Ik wil meer vanuit mijn eigen rekenregels kunnen werken. Als ik er ook in Farmworks mee aan de slag kan, dan kan ik er ook met mijn NPPL-adviseur Johan Booij naar kijken.”
“Augmenta kent mijn wensen. Dit is een belangrijke ontwikkeling, maar we zijn nog niet waar we wezen moeten. Ik hoef eerst nog geen tweede.”

Bram Veldhuisen, WUR: ‘Eerst ervaring opdoen, nieuwe teeltadviseur vertrouw je ook niet meteen’

Op de Boerderij van de Toekomst (BvdT) van Wageningen University & Research in Lelystad (Fl.) is afgelopen herfst de trekker voor de gedragen veldspuit uitgerust met de Augmenta Mantis-sensor. Afgezien van een enkele rondgang over het veld is de sensor nog niet gebruik. Tegelijk met de sensor is de gedragen Hardi-spuit voorzien van het BBLeap PWM-systeem dat het mogelijk maakt om bij een gelijkblijvende spuitdruk de dopafgifte te variëren tussen 0 en 100%.

2023 is leerjaar
Bram Veldhuisen, onderzoeker precisielandbouw en robotica bij WUR, vertelt dat 2023 eerst en vooral een leerjaar gaat worden. “We gaan eerst data verzamelen. Kijken naar wat de sensor aan data verzamelt, en hoe dat overeenkomt met wat we in het veld zien. Kijken naar hoe betrouwbaar het systeem is. Vergelijk het met een nieuwe teeltadviseur op je bedrijf. Daarvan ga je ook eerst kijken naar wat hij in huis heeft. Niet vanaf dag één meteen de adviezen blindelings opvolgen.“
Veldhuisen vertelt dat de sensor niet slechts voor spuitwerk zal worden ingezet. “Spuiten doen we hier juist zo min mogelijk. Maar ook met schoffelen of welke bewerking dan ook met deze trekker maken we een gewasscan en verzamelen we data, waarmee we vroeger of later wellicht iets kunnen.”
Behalve voor variabel spuiten kan de Augmenta-sensor op de BvdT ook worden ingezet voor plaatspecifieke variabele dosering van kunstmest, mengmest en vaste mest. “De sensor kan iedere isobus-machine aansturen”, zegt Veldhuisen. “We hebben hier behalve de kunstmeststrooier ook een mesttank en stalmessstrooier met isobus.”

Uitlenen aan NPPL-studiegroep
De aangepaste veldspuit heeft op de kavel van de Boerderij van de Toekomst niet veel uren te maken. Daarom wordt hij ook komend seizoen op bedrijven van de NPPL-studiegroep Flevoland ingezet om er ervaringen mee op te doen. Dat de spuit vanwege de stroken op BvdT slechts 15,5 meter breed werkt is volgens Veldhuisen niet per se een bezwaar. “Gebruikmakend van het bestaande spuitspoor kunnen we strooksgewijs variabel werken en effecten daarvan monitoren. De akkerbouwer moet dan inderdaad wel zelf met de eigen veel bredere spuit het onbehandelde stuk spuiten.”

Reactie Vantage Agrometius

Harold Zondag van leverancier Vantage Agrometius reageert op onvolkomenheden die de gebruikers voor het systeem benoemen.
• De Augmenta Mantis werkt door gebrek aan licht niet op juist die momenten waarop veel akkerbouwers graag spuiten, vroeg in de ochtend of in de avond.
“Klopt”, zegt Zondag, “niemand bij ons heeft ooit anders beweerd. Dat is een verschil met sensoren van zeg maar het type Yara-N met een actieve lichtsensor. Daarmee kun je ook in het donker werken. Augmenta werkt daar ook aan. De eerste quick and dirty-experimenten geven aan dat er goede mogelijkheden zijn om met licht van een beperkte golflengte, het red edge-spectrum, resultaat te bereiken. Daarbij moet dan in bij een vol groen gewas meer onderscheid worden gemaakt, doordat minder snel saturatie (verzadiging) optreedt. Eind 2023 zou dat klaar moeten zijn. Daarbij is het niet de verwachting dat met dat licht zo breed te werken is als de 40 tot 45 meter breedte die de sensor aankan. Het is nu nog wel een beperking, dus wel iets wat er op een gegeven moment op moet. Komt eraan.”
• Met My John Deere zijn op basis van de Augmenta Mantis-gegevens geen taakkaarten te maken.
“Dat hebben we nagevraagd in de Verenigde Staten, waar de camera veel wordt gebruikt, en inderdaad kun je de shape-bestanden niet ingelezen krijgen in My John Deere. Ook daar niet. Voor deze beperking zijn echter wel verschillende oplossingen. Met een kleine omweg via een ander programma kan het wel. Bijvoorbeeld Cropmaps in Taakkaart.nl, via Farmworks van Trimble kan het. Tenslotte ook via Farmmaps zijn data uit de Augmenta- sensor te importeren.” Alle NPPL-deelnemers kunnen over het platform Farmmaps van WUR om data van landbouwbedrijven op te slaan en te voeden aan modellen en andere kennismodules.