Tijdens het Future Farming & Food Experience event op 31 mei in Lelystad bij Boerderij van de Toekomst, wordt een zogenoemd citizen science project gelanceerd. Niet alleen wetenschappers kunnen onderzoek doen, boeren en burgers kunnen ook zelf onderzoek doen door data te delen. Het eerste citizen science project gaat over de kwaliteit van de bodem op basis van profielkuilen.

We kennen al het vogeltellen. Burgers doen landelijk één uur in een vooraf vastgesteld weekeinde mee om zo de vogelstand te peilen. Zo is er ook een project in Utrecht waar burgers met hun mobiele telefoon data vergaren over luchtkwaliteit als ze door de stad fietsen. Ook in Utrecht: voor het raam van bewoners staat een meetkastje dat automatisch de hoeveelheid verkeer in de straat registreert. En in België loopt een project waarbij iedereen mee kan doen om het vochtgehalte in de bodem te meten met een sensor die data automatisch doorstuurt. Miriam van Bree (projectleider praktijkcluster Agro van CIV Groen) is co-projectleider van het citizen science project: “Burgeronderzoek is misschien minder precies dan wetenschappelijk onderzoek, maar de hoeveelheid data levert wel trend-informatie op die wetenschappelijk verantwoord is.”

(tekst gaat onder foto verder)

Profielkuil

Het principe van citizen science gaat nu ook op bodems worden toegepast. 31 mei wordt tijdens het Future Farming & Food Experience event daarvoor het startschot gegeven. Miriam van Bree: “Centraal staat de profielkuil. We vragen aan boeren om op hun akkers een kuil van 1x1x1 meter te graven met één rechte zijde. Zo kun je goed zien wat de structuur van de bodem is, de doordringbaarheid, gaatjes van wormen… Boeren krijgen in de opleiding het maken van een profielkuil wel aangeleerd, maar doen dat in de praktijk toch zelden. Terwijl je er een heel goed beeld door krijgt van hoe jouw grond in elkaar steekt, en hoe jouw akkers qua bodemstructuur ook op verschillende plekken kunnen verschillen. Veel boeren denken hun bodem wel te kennen, maar in de praktijk valt dat vaak tegen.”

De boeren wordt vervolgens gevraag een foto van de profielkuil te uploaden. Niet alleen boeren, ook burgers met een volkstuin kunnen een profielkuil maken en zo meedoen aan het burgeronderzoek.

Twee voordelen

Miriam van Bree schetst twee voordelen van deze manier van onderzoek. “Allereerst is het een trigger voor de boer om door naar een profielkuil te kijken, hij beter gaat nadenken over zijn bodems en welke effecten dat op teelt heeft. De akkerbouwer krijgt zo direct feedback. Tegelijkertijd kunnen ze leren van anderen door deze data te delen. Door data te delen maakt dit onderzoek het ook mogelijk om landelijk een beeld te krijgen van de kwaliteit en structuur van bodems. Hoe bodems verschillen en hoe het kan dat vergelijkbare bodems qua grondsoort er qua profiel toch heel anders uitzien.

Door samen onderzoek te doen, kunnen we van elkaar leren. Het levert heel veel interessante inzichten op, terwijl je er niet veel voor hoeft te doen. Hoe beter je de bodem kent, hoe beter je er mee om kunt gaan. Citizen science onderzoek leidt tot bewustwording.”

Hoe beter je de bodem kent, hoe beter je er mee om kunt gaan

Tijdens de Future Farming & Food Experience zal een toolkit worden gelanceerd hoe je een goede profielkuil kunt maken en hoe je de data kunt delen. Miriam van Bree: “Op termijn willen we er zelfs naar toe dat we, door gebruik te maken van artificial intelligence, de foto’s van profielkuilen automatisch kunnen analyseren.”