Data voor inzicht, overzicht en onderbouwing

Dat data de boer kunnen helpen in zijn bedrijfsvoering, werd wel duidelijk in het Webinar digitalisering/automatisering van de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) en Boerderij van de Toekomst. Maar de weg ernaar toe is nog niet zo simpel. Een roadmap als TomTom.

Als de chatbox tijdens het webinar een graadmeter is van de interesse in het onderwerp ‘data’, dan is de boer er volop mee bezig. Veel vragen en suggesties van de volgers in de chat. Maar ook veel vragen en hobbels nog. Wat is de rol van de overheid? Hoe blijft de boer baas over eigen data?

Niet alleen in euro’s denken

Data-expert Tamme van der Wal (WUR) waarschuwde dat de boer vooralsnog niet door datagebruik alleen in euro’s-opbrengst moet gaan denken. “Het gaat vooral om inzicht, overzicht, uitzicht en het onderbouwen van beslissingen.”

Een van de vragen tijdens het webinar was hoe ver de volgers (akkerbouwers en melkveehouders) al digitaal zijn. Ze gaven zichzelf een rapportcijfer van een 6,5. André Hoogendijk van BO Akkerbouw was positief verrast over dat cijfer. De chatbox was kritischer: “Vermoedelijk zijn de volgers van dit webinar geïnteresseerd in het onderwerp data en daarom al digi-gedreven.”

Acadabra

Ook Pim Sturm, deelnemer aan NPPL en eigenaar van een loonbedrijf, is voorzichtig. Hij is zelf fervent gebruiker van data. “Wij genereren 6.000 foto’s per spuitronde, maar kunnen dat nog niet terugkoppelen naar precisiespuiten.” Ook zei hij: “Ik zie boeren worstelen. Data zijn acadabra voor ze. Leveranciers spreken ook verschillende ‘talen. Mijn advies is: begin simpel. Krijg plezier in telen en probeer middels standaarden data te gaan gebruiken voor bedrijfsvoering. Houd het zeker in het begin simpel.”

Melkveehouder Tjerk Hof heeft met de Stichting Boer en Data zelf datagebruik ingevoerd en ziet echt resultaten. Ook hij zei: ‘Begin gewoon.’

Hulp van de TomTom

Data zullen niet alleen gaan helpen in meer opbrengst per hectare. Data zullen ook steeds meer gevraagd worden voor verantwoording, onder meer richting overheid. André Hoogendijk vertelde in het webinar dat overheid, bedrijfsleven en landbouw, bezig zijn met een roadmap. Een soort TomTom waarbij boeren, adviseurs en leveranciers data in een datakluis kunnen stoppen, maar waarbij de boer te allen tijde eigenaar van de data blijft.

Op een van de vragen tijdens het webinar of de overheid een rol moet spelen in het beheren en gebruiken van data, was het gros van de deelnemers toch positief, ondanks de wrevel momenteel tussen landbouw en overheid. De meesten zien toch dat de overheid hoe dan een ook een rol heeft, zeker in het geval van verantwoording.

Investeren in datagebruik

Wat data daarbij waard zijn, bleek een lastige vraag. Tamme van der Wal: “Onderzoek in diverse sectoren heeft uitgewezen dat een ondernemer bereid is 5% van de opbrengst als kosten in te zetten. Een akkerbouwer met €10.000 opbrengst uit aardappelen, is dus bereid € 500 in datagebruik te investeren.”

Helaas kwam er geen berekening over de meeropbrengst van die investering. Maar ook kwam tijdens het webinar een voorbeeld voorbij waarbij drones een akkerbouwer helpen met wanneer de broccoli op plek X oogstbaar is. Het einddoel van de dataroute is misschien nog niet in zicht, op de weg krijgt de TomTom het al wel steeds drukker.

Governance

Los van welke data er zijn en hoe die met elkaar gaat communiceren, was er tijdens het webinar vooral aandacht voor de governancevraag: hoe gaan we vastleggen wie welke dat mag gebruiken. Ook daar zal de roadmap een antwoord op gaan geven. Van der Wal: “Veel boeren willen direct naar de eindbestemming, door tussenstappen over te slaan. We moeten eerst goede algoritmes vinden voor betrouwbare data.”

Wat ook tijdens het webinar voorbij kwam, is dat er veel vergeten data op het boerenerf aanwezig zijn. Er zitten veel data bij leveranciers, en niet bij de boer, terwijl de boer die data met sensoren wel degelijk in bezit heeft. Het is dus vooral zaak om het gehele systeem van data verzamelen, data-analyse en data-opslag op orde te hebben, voordat de landbouw echt datagedreven kan werken.

Juiste route vinden

Het webinar leverde zeker op dat de boer bezig is met data genereren en analyseren. Nu alleen nog de juiste routes vinden. Of zoals iemand in het in de chat verwoordde: “De boer is zich nog veel te weinig bewust dat hij data in zijn bezit heeft waar hij iets mee kan doen.” En een andere chatter: “Het moet in elk geval niet zo zijn, dat de boer zijn eigen data moet gaan terugkopen omdat die in het bezit is van een andere partij.”

Op de vraag of een privaat-publieke samenwerking nodig is om de data-kluis van de boer technisch en bestuurlijk te ontwikkelen, reageerde 55% positief. Om de gewenste slag te maken, is samenwerking nodig. En de tafelgasten beaamden dit. Gespreksleider Corné Kempenaar sloot af met dat er in januari meer duidelijkheid komt over de privaat-publieke aanpak die in een roadmap gemaakt door BO Akkerbouw, het ministerie van landbouw, RVO en Wageningen University & Research gemaakt is en dat we in 2023 binnen NPPL een digitaliseringsgroep overwegen.

Kijk hier het webinar terug.