De phytophthora populatie verandert jaarlijks door de spontane ontwikkeling van nieuwe genotypes. Deze zijn vaak agressiever en soms minder gevoelig voor gewasbeschermingsmiddelen. Om erachter te komen hoe de samenstelling van de populatie verandert en om het waarschuwingssysteem up to date te houden, verzamelt de WUR phytophthora via aardappeltelers en/of hun adviseurs. Meehelpen kan.

Monitoren

‘Het Wagenings Onderzoek en Research Centrum (WUR) houdt bij hoe phytophthora zich ontwikkelt’, zegt onderzoeker Geert Kessel. ‘We kijken of de ziekteverwekker nieuwe eigenschappen krijgt en of die van invloed zijn op de aardappelteelt.’ Om aan deze informatie te komen, verzamelt de WUR via teeltadviseurs aardappelbladen die verdacht zijn. Kessel: ‘Dat gebeurt op twee manieren. We verzamelen Phytophthora DNA afkomstig uit aangetast blad op papieren kaartjes en we verzamelen levende Phytophthora middels ingestuurd ziek plantmateriaal. In principe kan iedereen wat insturen, maar het liefst via de adviseur of medewerkers van één van de producenten van gewasbeschermingsmiddelen. Vorig jaar is zo gebleken dat 45% van de aantastingen werd veroorzaakt door een nieuw type EU43 wat resistent is tegen de CAA’s, een groep actieve stoffen met mandipropamid, benthiavalicarb en dimethomorph.’ Zodra een phytophthora-spore op een aardappelblad landt, ontstaat onder vochtige omstandigheden binnen een paar uur een dan nog onzichtbare infectie. De voortplantingscyclus van phytophthora is korter geworden. Voor de telers betekent dit dat het tijdstip van de preventieve bespuiting tegen phytophthora steeds nauwer luistert en dat de mogelijkheden om ‘terug te pakken’ beperkter worden.

BOS-systeem

Er zijn meerdere beslissingsondersteunende systemen (BOS) op de markt die de telers helpen het beste spuitmoment te bepalen. Ook de WUR heeft een phytophthora-app gepubliceerd op Farmmaps. Kessel: ‘In 2022 brachten we daarmee het aantal bespuitingen op een vatbaar ras terug van 12 (weekschema) naar 9.’ De onderzoeker gaat echter een stap verder door de applicatie ook te gebruiken bij resistente rassen. De ontwikkeling hiervan zet door, ze voldoen steeds beter aan opbrengst- en kwaliteitseisen. In de frietindustrie zijn introducties aanstaande. ‘Op een resistent ras, in combinatie met een BOS systeem, brachten we in dezelfde proef als hierboven het aantal bespuitingen van 12 naar 2. Voor afdoende bestrijding zal het altijd gaan om een combinatie van maatregelen en natuurlijk is afwisselen van middelen van belang. Dat voorkomt dat phytophthora resistent wordt tegen de middelen.’

Help mee

Verzamel één of twee deelblaadjes met één phytophthora bladvlek (liefst niet te groot). Verpak elk deelblaadje apart in een plastic zakje. Klein beetje lucht in het zakje voor sluiten. Vochtige tissue is NIET nodig. Zakje/zakjes verpakken in een klein doosje (tegen pletten) en dat versturen. Benodigde gegevens:

• Naam van de monsternemer
• Datum van monstername
• Naam van het ras
• Locatie (decimale GPS coordinaten of postcode.

Eventueel een spuitschema als er een vermoeden is van middelen die niet doen wat ze moeten doen. Deze gegevens worden NIET gepubliceerd. Wel komt er eind dit jaar/begin volgend jaar per monster een anonieme stip op de Euroblight Phytophthora kaart. Daarvoor worden de coördinaten afgerond tot 1 km onnauwkeurig.

Verzendadres:
Wageningen Plant Research
Trudy v.d. Bosch
Gebouw 107/109, Radix Klima
Bornsesteeg 48 A
6708 PE Wageningen