NPPL 2020 ook met robot

De Nationale Proeftuin Precisielandbouw breidt opnieuw uit met 6 nieuwe toepassingen. De robot doet zijn intrede in het project. Volgend jaar krijgen 6 extra deelnemers onder NPPL-vlag experthulp bij de implementatie van nieuw precisietechnieken op hun bedrijven. In 2018 en 2019 startten al akkerbouwers, groentetelers en veehouders op. Nu komen er ook fruitteelttoepassingen bij.

In het oog springend wordt de praktijkintroductie van de robot in open teelten. De techniek is ver gevorderd en volgens experts zijn met bestaande robotplatforms al praktijktoepassingen mogelijk. Overigens zijn er ook vragen over het kostenplaatje van de robot.

➤ Schrijf je in

Iedere akkerbouwer, vollegrondsgroenteteler, fruittteler of melkveehouder die vooruit wil met precisietechniek kan zich aanmelden voor NPPL 2020. Belangrijk is dat je vooruit wil met de nieuwste technieken, daarin zonodig wil investeren én – héél belangrijk – dat je je ervaringen wil delen met collega’s.

Update: de aanmeldtermijn is inmiddels verstreken. Aanmelden is niet meer mogelijk. Binnenkort worden de nieuwe kandidaten bekendgemaakt.

Voor milieu en voor portemonnee boer

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid (LNV) wil agrariërs stimuleren met precisietechnieken aan de slag te gaan. Doel: de milieubelasting door de landbouw verminderen en vergroting van de voedselveiligheid, minder residu, betere bodems en meer natuur-inclusiviteit/biodiversiteit, dit alles passend binnen het concept van kringlooplandbouw. De verwachting daarbij is ook dat precisie per saldo goed uit kan pakken voor de portemonnee van de boer.

Daarnaast kan precisielandbouw helpen de samenleving te laten zien hoe zorgvuldig er in de open teelten wordt omgegaan met productiemiddelen en dat er aandacht is voor natuur en milieu. Misschien moeilijk te kwantificeren, maar erg belangrijk voor de verankering van de landbouw in de Nederlandse samenleving. “Die zorgvuldigheid”, zo redeneert NPPL-projectleider Corné Kempenaar van Wageningen University & Research WUR “helpt ondernemers aan de zogenoemde licence to produce.”

Experthulp uit Wageningen

Tegelijkertijd is ook duidelijk dat het gros van de boeren de kat uit de boom kijkt als het gaat om de adoptie van precisielandbouw. Dat komt door de complexiteit van de technieken. Het blijkt dat het niet zo eenvoudig is die op een soepele manier te integreren in de bedrijfsvoering. NPPL-deelnemers van 2018 en 2019 stuitten regelmatig op problemen met connectiviteit, die ze op eigen houtje niet hadden kunnen oplossen.

Een tweede grote belemmering is de ‘asymmetrie in kosten en baten’. De kosten van precisielandbouwtoepassingen komen voor rekening van de boer, terwijl de baten onzeker zijn of terecht komen bij leveranciers en adviseurs.

NPPL pakt beide kwesties bij de kop. De Wageningse experts helpen boeren met precisietechnieken op gang. Daarbij worden dan ook de kosten en opbrengsten van de nieuwe technieken nauwkeurig bekeken om antwoorden te kunnen geven op de rendabiliteitsvraag.

Ervaringen delen met collega’s

NPPL werkt met voorbeeldbedrijven verspreid over Nederland. Voor de deelnemers betekent dat dat ze rolmodellen moeten zijn waaraan andere bedrijven zich kunnen spiegelen en die daarvan kunnen leren. NPPL zoekt dus niet de absolute voorhoede, maar wel boeren uit de voorhoede van het peloton of mensen die daarbij willen horen.

Dat betekent dat deelnemers aan NPPL ook naar buiten willen treden, ze moeten hun ervaringen willen delen met collega’s.

Transparantie en onafhankelijk advies zijn belangrijk binnen het NPPL-project. Ervaringen met de precisietoepassingen op de praktijkbedrijven moeten naar buiten worden gebracht. Om uiteindelijk verder te komen in de richting van een economische en ecologische kan verduurzaming van de landbouw en meer voedselveiligheid, is het nuttig te weten wat werkt, maar ook wat niet of nog niet werkt of wat beter kan.

 

Technieken 2020

Beregening op Maat (BOM) – Uitgebreid en vollegrondsgroente

Bij deze toepassingen gaat het om het krijgen van adviezen voor beregening, druppel-irrigatie/-fertigatie en peilgestuurde drainage op basis van een actuele, overzichtelijke en nauwkeurige overzichten op computer, tablet of smartphone van de bodemvochtbeschikbaarheid van percelen. Adviessystemen bieden steeds meer mogelijkheden door het steeds makkelijker beschikbaar komen van open-data over bodem en weer, en door innovaties op het gebied van bodemsensoren, weerstations, connectiviteit, Internet of Things, zowel voor irrigatie via haspel- als via druppelslangensystemen.

Voordeel voor de teler:

1. Efficiënt watergebruik;
2. Reële kans op hogere opbrengst en kwaliteit in alle open teelten.

Voordeel voor milieu:

1. Minder onttrekking water aan de bodem;
2. Verbetering nutriëntenbenutting;
3. Minder energieverbruik.

Status:

Onderdelen en systemen zijn praktijkrijp.

Waarom nog weinig toegepast:

1. Onbekendheid met de mogelijkheden;
2. Kosten/batenverhouding voor teler onvoldoende inzichtelijk;
3. Beperkte mogelijkheden om te variëren binnen het perceel.

Dit biedt NPPL:

Telers die met deze toepassing aan de slag gaan in NPPL-verband krijgen een ondersteuning bij de keuzes van onderdelen, systemen en uitvoering ervan op hun bedrijf tijdens het seizoen. Het vergt ondanks nieuwe technieken nog steeds enig maatwerk om perceelspecifiek de juiste data en adviezen tijdig in handen te krijgen.

Sensor-gestuurde gewasbescherming in fruit

Bij deze toepassing gaat het om het gebruik van sensoren bij het plaatsspecifiek toepassen van gewasbeschermingsmiddelen in de fruitteelt. Er kunnen meerdere (sensor)systemen, zoals drones, bodemscanners of historische data, gebruikt worden om vooraf een beslissing te nemen waar wel en niet gespoten dient te worden. De spuit kan dan door middel van een taakkaart deze bespuiting ook zo uitvoeren. Vervolgens is de spuit uitgerust met chlorofyl sensoren, zodat de gaten tussen de bomen niet gespoten worden, wat een positieve uitwerking heeft op middelgebruik en drift. Zowel aan de kant van data als aan de kant van beslisregels als aan kant van toedieningstechniek valt er veel te kiezen.

Voordeel voor milieu:

1. Lagere milieubelasting door minder input aan gewasbeschermingsmiddelen en daarmee een vermindering milieu-effecten.

Status:

Technieken zijn redelijk praktijkrijp (7 op een schaal van 1-10), staat in het begin van marktintroductie.

Waarom nog weinig toegepast?:

1. Onbekendheid met de mogelijkheden;
2. Kosten/batenverhouding voor teler onvoldoende inzichtelijk;
3. Complexe materie, veel variabelen

Dit biedt NPPL:

Telers die met deze toepassing aan de slag gaan in NPPL-verband krijgen een ondersteuning bij de te bepalen variabelen en hoe die om te werken naar gericht spuitadvies. Nieuwe technieken vergen nog steeds enig maatwerk om perceelspecifiek de juiste data tijdig in handen te krijgen.

Monitoringsystemen gewassen

Met monitoringssystemen is de groei van gewassen geautomatiseerd te volgen. Voorbeelden zijn Pluk-o-Trak-systeem in Fruit, Grip op Gras in melkveehouderij, satelliet-gewasmonitoring, wel- en wee apps in akkerbouw en sensorsystemen op machines die gewasopbrengst en kwaliteit meten. Recent zijn er ook ‘sniffers’ op de markt die trekker- en machine-data toegankelijke en bruikbaar maken voor/door telers. Deze data-logger-systemen geven data over tijdinzet, bewerkte hectares, motordata (CANbus), en intensiteit van de plaatsspecifieke inzet van machines/as applied-kaarten. Voor de fruitteelt is op de vernieuwde pluk-o-trac-oogstmonitoring beschikbaar, waardoor een gedetailleerde opbrengstkaart gemaakt kan worden. De data is te gebruiken bij het verbeteren van gewasmanagement.

Voordeel voor de teler:

1. Beter inzicht in gewasgroei en -opbrengst;
2. Data waarmee transparantie vergroot kan worden;
3. Data waarmee opbrengstverschillen verklaard kunnen worden en in toekomst beter gewasmanagement gedaan kan worden (resource use efficiency).

Voordeel voor milieu:

1. Resource use efficiency (optimalisatie van input en output).

Status:

Technieken zijn redelijk praktijkrijp, staan aan begin van marktintroductie.

Waarom nog weinig toegepast?: 

1. Integrale toepassing in bedrijfsverband vergt inspanningen;
2. Twijfel over nut en maatschappelijke voordelen niet scherp aan te geven.

Dit biedt NPPL:

Voor elke landbouwsector zijn er toepassingen mogelijk. Telers die met deze toepassing aan de slag gaan in NPPL-verband krijgen een ondersteuning bij technische keuzes en inzet op het bedrijf. Er wordt een specifieke toepassing gekozen waar de teler mee aan de slag gaat. Resultaten worden besproken.

Precisiezaai in optimale bodem

Bij deze toepassing gaat het om keuzes die de teler maakt met betrekking tot na-oogst grondbewerking en het inzaaien van een vanggewas/groenbemester in het najaar, en het in het voorjaar zaaien van het gewas in een zaaibed met minimale grondbewerking en relatief veel verse biomassa. Gewassen zijn suikerbieten en uien. De opties en ervaringen worden op een rij gezet en in overleg met de telers die zich aanmelden en gekozen worden, wordt een implementatieplan gemaakt.  Het betreft meerdere activiteiten in een seizoen.

Voordeel voor de teler:

1. Brandstofbesparing;
2. Werken aan weerbaarder bodem en daardoor betere teelten.

Voordeel voor milieu:

1. De toepassing sluit goed aan bij kringlooplandbouw, onderdelen resource use efficiency en biodiversiteit.

Status:

Voldoende praktijkrijp (6 op schaal 1-10) en systemen staan aan begin van marktintroductie. Qua data en techniek zijn er mogelijkheden. Uitdaging inpassen in bedrijfsverband.

Waarom nog weinig toegepast?:

Moet nog uitkristalliseren in de boerenpraktijk. Hoe de grondbewerking-groenbemester-zaai het beste te doen, is nog zoeken. Dit hoeft geen beperking te zijn. De toepassing sluit goed aan bij kringlooplandbouw, onderdelen resource use efficiency en biodiversiteit.

Dit biedt NPPL:

Expert-ondersteuning vanuit Wageningen om de perfectie van grondbewerking-groenbemester-bodemgezondheid-volgteelt werkelijk te realiseren.

Strokenteelten

Bij deze toepassing gaat het om de aanleg van gewasstroken en akkerranden binnen een perceel. Er kan al een en ander met meerdere gewassen per perceel in stroken van 20-30 meter breed zonder knelpunten op gebied van huidige mechanisatie. Dit dan in combinatie met kruidenrijke akkerrand. Bij verdere versmalling van stroken zijn aangepaste mechanisatie waarschijnlijk nodig. Strokenteelt biedt het voordeel om bovengronds verspreidende ziekten en plagen op niet-chemische wijze te remmen. Het landschap gaat meer variatie tonen.

Voordeel voor de teler:

1. Mindere plaagdruk door natuurlijke vijanden vanuit buurgewas, met als gevolg minder gewasbescherming nodig bij bovengronds verspreidende ziekten en plagen;
2. Kans op hogere gewasopbrengsten;
3. Nieuwe afzetmogelijkheden/kortere ketens.

Voordeel voor milieu:

1. Minder gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. De toepassing sluit goed aan bij kringlooplandbouw, onderdelen resource use efficiency en biodiversiteit.

Status:

Enige ervaring is beschikbaar vanuit onderzoek en pilots, maar hoe het systeem zich onder de tucht van de boerenpraktijk (mechanisatie!) houdt is onduidelijk. Er is nog zeker geen optimaal plaatje voorhanden.

Waarom nog weinig toegepast?:

1. Nieuw, staat haaks op de steeds grootschaliger monoculturen;
2. Twijfel aan praktische uitvoerbaarheid met huidige mechanisatie.

Dit biedt NPPL: 

Ook hier geldt dat er een implementatieplan met de teler gemaakt wordt op basis van kennis en ervaring die er is bij de experts en de mogelijkheden die het bedrijf heeft.

Robottoepassingen in open teelten

Het gaat hier om machinedragers die autonoom over een akker kunnen navigeren en teeltmaatregelen kunnen uitvoeren. Op dit moment zijn een aantal robotplatforms op de markt variërend in grootte tussen stevige gemotoriseerde skelter tot een kleine trekker waaraan een machine met werkbreedte van enkele m gehangen kan worden. Op deze platforms kunnen implements/machines geplaatst worden, denk aan sensorgestuurde mechanische onkruidbestrijding, een systeem voor selectief toedienen van gewasbeschermingsmiddelen of meststoffen, of een kleine zaaimachine voor precisiezaai. Zo zijn er concreet enkele opties/toepassingen te kiezen voor onkruidbestrijding in met precisietechniek gezaaide gewassen en bestrijding van aardappelopslag. De toepassingen dragen bij aan de ontwikkeling van strokenteelt en kringlooplandbouw via preciezer gewasmanagement.

Voordeel voor de teler:

1. Minder (hand)werk, in eerste instantie met name in biologische teelten;
2. Minder bodemdruk.

Voordeel voor milieu:

1. Minder inzet van chemisch/synthetische gewasbeschermingsmiddelen;
2. Mogelijkheden om te sturen op meer biodiversiteit.

Status:

De techniek is ondertussen ver genoeg ontwikkeld voor toepassing in de praktijk. Experts schatten in dat met bestaande robotplatforms al enkele praktijktoepassingen mogelijk zijn.

Waarom nog weinig toegepast?:

1. Twijfel in de praktijk of mechanische of chemische onkruidbestrijding al echt werkt;
2. Kostenplaatje van robot versus handwerk onbekend (robot is duur, capaciteit beperkt, bedrijfszekerheid).

Dit biedt NPPL:

De opties en ervaringen met robotplatforms in akkerbouwmatige teelten worden op een rij gezet en in overleg met de telers die zich aanmelden en gekozen worden, wordt een implementatieplan gemaakt. Toeleverancier van platform wordt betrokken als keuze op zijn of haar platform valt.