Loon- en akkerbouwbedrijf van der Woerd heeft alles in huis om plaatsspecifiek te werken. De machines, software, techniek en de mensen. En toch lukt het nog onvoldoende. Met hulp van NPPL hopen ze nu een stap verder te komen. Plaatsspecifiek variabel bemesten en gewasbeschermen maken onderdeel uit van het NNPL-R programma dat momenteel wordt uitgerold.

Bij Loon- en akkerbouwbedrijf van der Woerd in Zoelen (Gld.) tref je alle machines en techniek aan om plaatsspecifiek te werken. Zoals een Kverneland en Väderstad precisiezaaimachine om de zaaidichtheid in suikerbieten af te stemmen op de hoeveelheid organische stof en lutum. Een Kubota DSXL-W Geospread kunstmeststrooier, Tebbe meststrooier, twee Agrifac Condor zelfrijdende veldspuiten met BBLeap/Carbon Bee spotspraytechniek en vier New Holland maaidorsers (drie CX en een CR) met opbrengstmeetsysteem. En een 400 hectare groot areaal met bonte grond variërend van zand tot zestig procent afslibbare rivierklei waarop variatie van zaaidichtheid, kunstmest en herbiciden interessant is. ‘We hebben de techniek in huis, veel data verzameld en de mogelijkheden om plaatsspecifiek te werken, maar toch lukt het ons nog onvoldoende’, zegt eigenaar Gijs van der Woerd. Samen met Ernst Beker leidt hij het akkerbouw- en loonbedrijf. ‘We maken al taakkaarten met een (gratis) online toepassing maar zijn toe aan een volgende stap, zonder buitensporig hoge kosten te hoeven maken. Dat is voor ons de belangrijkste reden om deel te nemen aan het project Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL)’, motiveert Ernst.

Meegedaan aan taakkaarttest

Vijf jaar geleden nam Ernst deel aan een taakkaarttest georganiseerd door vakblad TREKKER. Hoewel hij daar verschillende programma’s uitprobeerde om taakkaarten mee te maken, komt hij momenteel niet verder. ‘We maken veel gebruik van satellietbeelden maar vinden de resolutie ervan te beperkt. Dat wil zeggen, de resolutie van de satellietbeelden die we via het online taakkaartprogramma kunnen gebruiken, vinden we te beperkt. En we hebben ook het idee dat die software niet echt doorontwikkeld wordt. Naast satellietbeelden als bron, gebruiken we ook bodemscans en we laten ook wel dronebeelden maken. Dat laatste werkt heel goed voor de bestrijding van ridderzuring in grasland. Maar de kosten ervan zijn hoog en voor onkruidbestrijding in aardappels en suikerbieten is de doorlooptijd te lang.’ Gijs vervolgt: ‘Door deel te nemen aan NPPL hopen we alle data die we al hebben van percelen, gewassen en bewerkingen te combineren met hoge resolutie satellietbeelden en eventuele andere informatie. Om op basis daarvan eenvoudig en vooral snel een taakkaart te kunnen maken. Of dat nu gaat om een eigen perceel of om een klantperceel. Dat is ons doel.’

Gijs van der Woerd en Ernst Beker bekijken de afstelling van de zaaimachine op een perceel waar suikerbieten komen. De zaaidichtheid varieert straks van 16 tot 20 centimeter op basis van de zwaarte van de grond. Ze bewerken 400 hectare in Zoelen (Gld.) en voeren loonwerkzaamheden uit. Sinds 2022 is het bedrijf gespecialiseerd in de teelt en verzorging van gewassen.

Ernst is degene die de meeste taakkaarten maakt. Veelal op basis van satellietbeelden. ‘Dat lukt aardig maar nog niet voldoende eenvoudig en snel. Daar zoeken we binnen NPPL een oplossing voor.’

Ervaring en perspectief

In 2022 stootte het bedrijf de gras- en maisoogst af en sindsdien is het loonbedrijf zich verder gaan specialiseren in gewasteelt en -verzorging. Sinds de specialisatie bestaat het team uit tien vaste medewerkers en vijf losse krachten (aangevuld met extra losse krachten tijdens piekperiodes). Voor teeltadvies is er een samenwerking met onafhankelijk adviseur Gerard Meuffels. De 400 hectare die Van der Woerd onder het eigen akkerbouwbedrijf heeft liggen, is veelal langjarige pacht. En samenwerking of ruilgrond met klanten. Het bouwplan bestaat onder meer uit 90 hectare suikerbieten, 60 hectare aardappelen, 60 hectare graszaad, 55 hectare zaaiuien en 75 hectare wintergranen. Kasper van Tilburg, onderzoeker precisielandbouw aan Wageningen Universiteit & Research, is een van de NPPL-experts die de deelnemers begeleidt. Hij vertelt waarom Van der Woerd voor de toepassing variabel bemesten en gewas beschermen is gekozen. ‘We hebben telers met verschillende ervaringen gekozen en Gijs en Ernst zijn al best wel heel ver. Bovendien hebben ze alle machines en ook de benodigde gps-techniek in huis en dat biedt perspectief. Ik hoop dat ze door deelname aan het NPPL-project net dat laatste stapje kunnen zetten. Zodat tijdgebrek of een haperende terminal of taakkaart geen probleem meer hoeft te zijn.’

NPPL-expert Kasper van Tilburg kijkt toe terwijl Ernst Beker een taakkaart inlaadt. ‘Iets simpels als tien procent meer herbicide op de kopakkers en rondom is nog veel te lastig vooraf te plannen.‘

(Remote) sensing als leidraad

Gijs en Ernst zijn beiden enthousiast over de mogelijkheden die satellietbeelden bieden. Ondanks de tot dusver beperkte resolutie. Gijs: ‘We hebben in het verleden ook wel bodemscans laten maken maar dat is kostbaar. Op basis van satellietbeelden kun je evenzo goed zones identificeren en daar gericht bodemmonsters laten nemen. Zo krijg je van bekende en onbekende percelen de variatie in organische stof en in pH net zo goed in beeld. Zeker als je dat ook nog eens combineert met data van trekkracht en brandstofverbruik bij grondbewerkingen. We hebben opbrengstmeetsystemen op onze maaidorsers en de loonwerker die de aardappelen rooit kan de opbrengst ook in kaart brengen. Die data vind ik zelf echter minder van belang.’ Naast remote sensing in de vorm van satellietdata, verzamelt Van der Woerd sinds twee jaar ook gewas- en onkruiddata met de Carbon Bee camera’s op een van beide veldspuiten. ‘Dat gaat goed in grasland voor realtime spotsprayen van bijvoorbeeld ridderzuring en bij aardappelopslag in suikerbieten. In de zaaiuien merken we dat het algoritme nog lerende is en daar laten we ook wel een drone vliegen ter verificatie. Daarnaast gebruiken we een Ecorobotix Ara spotsprayer. Ik verwacht dat we met de data van de camera’s op de spuitboom en de ‘as applied’ kaarten van bespuitingen straks ook nieuwe taakkaarten gaan maken en meer realtime kunnen spuiten.’

Een van de medewerkers bereidt een zaaimachine voor het seizoen voor. Het is een van de machines in het uitgebreide machinepark die plaatsspecifiek kan werken. De meeste taakkaarten maken ze zelf.