Variabel loofdoden: hoog rendement in droge zomers

Aardappeltelers in het hele land zijn de komende maanden druk met loofdoden, zodat ze straks klaar zijn voor oogst en bewaring. Dankzij variabel loofdoden, een toepassing uit de precisielandbouw, kan dat met een minimale dosering bestrijdingsmiddel. Een viertal deelnemers aan de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) maakt na de eerste ervaringen de balans op.

Bij variabel loofdoden worden doseringen loofdoodmiddelen op specifieke plaatsen binnen een perceel gespoten. Dat gebeurt met behulp van taakkaarten die worden gemaakt met behulp van een satelliet, drone of eigen sensoren. Het levert besparingen op in het gebruik van bestrijdingsmiddelen.

“Het is in de precisielandbouw één van de makkelijkste onderdelen om mee te beginnen”, vertelt NPPL-deelnemer Gert Sterenborg uit het Groningse Onstwedde. Sinds enkele jaren past hij variabel loofdoden toe. “De techniek is heel erg ‘recht toe, recht aan’. Voordat ik begin, maak ik satellietbeelden van mijn perceel. Op basis daarvan is het eenvoudig om de plekken met veel loof aan te wijzen”, legt Sterenborg uit. Hij zet de beelden om in een taakkaart, die vervolgens gelezen wordt door software. De dosering van bestrijdingsmiddelen wordt dan aangepast: op de plekken met het meeste loof wordt de hoogste dosering gespoten en vice versa.

Beelden van het perceel

Sterenborg is te spreken over de eenvoud van de toepassing. “In één oogopslag zie je waar veel dosering nodig is. Wat dat betreft werkt het goed.” Toch past hij het niet op al zijn percelen toe.  Het kost namelijk veel tijd. “Soms heb je ook gewoon haast en geen tijd om vooraf nog een taakkaart te maken. Je moet een beetje geluk hebben met de beschikbare beelden van het perceel.”

NPPL-deelnemer Pieter van Leeuwen Boomkamp uit Nijkerk (Gld.) heeft tot nu toe één keer een variabele dosering gegeven bij het loofdoden. Hij gebruikt dronebeelden om een takenkaart te maken. “Het experiment was voor mij wel geslaagd, ik kon minder bestrijdingsmiddel toedienen, maar financieel pakte het nadelig uit, vanwege de investeringen die ik moest doen. De kaarten en de dronebeelden hebben me meer gekost dan ik aan bestrijdingsmiddel bespaarde. En uiteindelijk blijft het boerenbedrijf toch vooral een onderneming waar je winst uit wil halen. Dat wordt nog wel eens vergeten.”

Twijfels over rendement

Ook Van Leeuwen Boomkamp valt de eenvoud van het systeem op, toch heeft hij zijn twijfels over het rendement. “Ik was wat liters minder bestrijdingsmiddel kwijt dan bij een normale dosering. Maar of het ook beter ging dan wanneer ik gewoon met boerenwijsheid doseringen had verdeeld? Dat vind ik toch lastig te zeggen.”

Volgens Sterenborg is er wel degelijk rendement te halen, maar de hoeveelheid verschilt per perceel. “Er is geen cijfer aan te hangen. Soms zit er amper verschil in variabel en niet-variabel spuiten, maar bij bepaalde percelen scheelt het een hoop.” Met name tijdens de droogte had Sterenborg er veel profijt van. “Veel van het loof was daardoor al afgestorven. Dan is het niet nodig om overal de maximale dosering te spuiten.”  

‘Minder belasting voor het milieu’

In Limburg deed Mischa Raedts uit Sevenum (L.) enkele jaren geleden voor het eerst ervaring met variabel loofdoden op. Hij raakte al snel overtuigd en gaat de toepassing de komende tijd blijven gebruiken, maar dan alleen bij percelen waarbij het goed uitkomt. “Percelen waar het toch al helemaal vol staat? Mooi niet doen! Dan kost het alleen maar tijd en energie.”

Raedts ziet variabel loofdoden als een goede optie voor boeren die de benodigde technologie al in huis hebben. “Variabel loofdoden verhoogt de opbrengst niet, maar het scheelt wel in de kosten. Je belast het milieu minder en het helpt ook bij het verkrijgen van certificaten voor bestrijdingsmiddelen.” Zijn Limburgse collega Daniël Cerfontaine uit Berg en Terblijt (L.) sluit zich daarbij aan. “Zo’n twee jaar geleden heb ik variabel loofdoden toegepast. Het was toen een extreem droog jaar, dus de besparing was aanzienlijk. De vraag is wel hoe dit in een normaal jaar eruit had gezien.”

Reglone valt weg

De deelnemers raden over het algemeen variabel loofdoden aan, mits de technologie al in huis is en de percelen geschikt zijn. “Bij andere toepassingen in de precisielandbouw wordt de opbrengst verhoogd. Dat geldt nu niet. De uitvoerbaarheid is wel makkelijk. Als je wil beginnen met precisielandbouw, dan is dit een aanrader als eerste stap”, vat Sterenborg samen. Hij ziet, net als zijn collega Van Leeuwen Boomkamp nog wel een mogelijke hindernis: het wegvallen van Reglone, waarmee het merendeel van de akkerbouwers tot nu toe zijn loof bespuit. “Er moet een goed alternatief middel op de markt zijn. Zo lang dat er nog niet is, stop ik voorlopig met variabel doseren omdat ik niet weet hoe andere middelen werken”, besluit Van Leeuwen Boomkamp.

‘Gebruik de hoogst mogelijke dosering’