De Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) gaat in 2025 de introductie in de boerenpraktijk van (veld)robots ondersteunen. Dat meldde Koen van Boheemen van Wageningen University & Research. Als onderzoeker precisielandbouw was hij één van de deelnemers aan het NPPL-webinar ‘Wie neemt het stuur over’. Een webinar over autonome trekkers, multifunctionele trekkers en veldrobots.

Koudwatervrees

‘Waar het om gaat’, vertelt Van Boheemen, ‘is de wens vanuit het ministerie van LVVN om de introductie in de boerenpraktijk te versnellen van robottechnieken die in feite praktijkrijp zijn. Op dezelfde manier als het de NPPL-opdracht acht jaar geleden was om precisietechnieken een impuls te geven. Met nu dus een extra focus op autonoom werkende robots. ‘Ik denk dat het zelf ervaren van wat die werktuigen kunnen betekenen, op je eigen bedrijf of bij de buurman, onterechte koudwatervrees kan wegnemen.’ Tijdens het webinar kwam die koudwatervrees verschillende keren aan de orde. Joris Hiddema van fabrikant AgXeed (robottrekkers) stelt vast dat onbekendheid van akkerbouwers en groentetelers de introductie in de weg zit. ‘Daarbij komt ook iets van “Ik wil niet de eerste zijn”.’ De mate waarin robots de huidige bedrijfsvoering op een bedrijf op zijn kop gaan zetten (één van de redenen om  huiverig te zijn om er in te investeren), moet volgens Van Boheemen niet overschat worden. ‘Zeker gaan er zaken veranderen. Maar hoe mooi is het als, zonder dat je een extra chauffeur nodig hebt, al tijdens de aardappeloogst direct de grond losgetrokken wordt. In de toekomst wordt de trekkerchauffeur meer en meer een trekkermanager.’

Minder aantrekkelijk?

Op de veronderstelling vanuit het webinarpubliek dat robotosering het boerenvak wel eens minder aantrekkelijk zou kunnen maken (‘trekkers maken het juist leuk’) zegt akkerbouwer, webinardeelneemer en NPPL-deelnemer Bart van Loon: ‘Ja, ik vind het ook hartstikke mooi om twee of drie hectare te woelen. Maar als daar nog dertig hectare achteraan komt…..!’

Trekkerchauffeur wordt trekkermanager

Gexpecialiseerde robots

In het NPPL-webinar werd het antwoord op de vraag ‘Wie neemt het stuur over’ in drieën gesplitst:
– veldrobots (robotjes) gespecialiseerd in één of hooguit twee taken, bijvoorbeeld zaai en/of onkruidrobots (Robot 1, Pixel Farming);
– multifunctionele robots, trekkers zonder cabine (zoals bijvoorbeeld AgXeed);
– autonoom werkende standaardtrekkers, die naast robotwerk ook bemand ingezet kunnen worden, zoals in transport. (NPPL-deelnemers testten in 2023 en 2024 het iQuus-systeem).

Uit een indicatieve poll onder het webinarpubliek naar welke van genoemde drie de komende jaren de grootste vlucht zou nemen, blijkt (misschien wel opvallend) de gespecialiseerde robot met 41 procent van de stemmen het kansrijkst. Met allebei 30 procent van de stemmen scoorden de robottrekker en de standaardtrekker met autonomiekit gelijk.

Deelnemers aan het webinar: Koen van Boheemen (WUR), Stef Ruiter (tulpenteler), René Koerhuis (landbouwjournalist), Bart van Loon (akkerbouwer), Luco Hetebrij en Joanne de Ruiter (iQuus), Geert Hermans (Pixel Farming), Joris Hiddema (Agxeed), Geert Hekkert (Future Farming en NPPL), Ronald Buitenhuis (host).

Robotisering gaat vlucht nemen

Onder de sprekers tijdens het webinar heerst vrij unaniem het idee dat robotisering ook in het relatief kleinschalige Nederland een behoorlijke vlucht kan nemen, doordat het tegelijk een oplossing in zich heeft voor verschillende kwesties waarmee grondgebonden teelten worstelen: serieuze krapte aan arbeid, de wens tot perfectionering van teeltmaatregelen, minder bodemverdichting en minder chemie. Dit alles moet uitmonden in een lagere kostprijs aan de productiekant en een betere marktkansen aan de afzetkant. Overigens zijn er de komende tijd nog wel wat noten te kraken (onder meer in wetgeving) om robots autonome tractie werkelijk praktijkproof te maken. Mede daarom zoekt NPPL namens het ministerie van LVVN voor 2025 akkerbouwers en vollegrondsgroentetelers op hun bedrijven nieuwe technieken willen toetsen aan de tucht van de boerenpraktijk.