Wisselend effect van corona op NPPL-bedrijven

De gevolgen van de coronacrisis voor de deelnemers aan de Nationale Proeftuin Precisielandbouw (NPPL) zijn wisselend.

Adviseurs komen minder, of helemaal niet meer op de bedrijven. Nieuwe machines worden soms niet afgeleverd. Wat voor de meesten geldt, is de onzekerheid: wat zijn de effecten van de coronacrisis op de opbrengstprijzen op de langere termijn. We doen verslag van een (telefonische) ronde langs een aantal NPPL-deelnemers.

Beregenen op Maat onzeker

Preiteler Ronald Swinkels uit Meterik (L.) gaat binnen NPPL aan de slag met Beregenen op Maat. Dit om het waterverbruik met 20 tot 30% te reduceren, te besparen op arbeid én meer rust te creëren in zijn bedrijfsvoering. Het is de vraag of deze doelen worden gehaald, nu de coronacrisis de wereldwijde economie grotendeels heeft lamgelegd.

Leverancier zit in Italië

Om efficiënter te beregenen, wil de preiteler onder meer investeren in een systeem voor automatische aansturing van zijn haspels. “Het systeem dat we op het oog hebben, kan geleverd worden. Maar om dit op de juiste manier in bedrijf te stellen, hebben we eigenlijk de hulp van de fabrikant nodig. Dat is op dit moment geen optie omdat hij in Italië zit. Wellicht gaan we er daarom zelf mee experimenteren, het beregeningsseizoen gaat immers langzaam maar zeker van start. Het is wel de vraag of we er dan het maximale uit weten te halen.”

Sensoren moeilijk leverbaar

De preiteler was daarnaast van plan om te gaan werken met bodemvochtsensoren, om zo de hoeveelheid vocht en de zuigkracht van de bodem in kaart te brengen. Dit kan helpen bij het verder finetunen van de beregeningsstrategie. “De sensoren die het meest geschikt zijn voor onze situatie, moeten uit het buitenland komen en zijn daardoor moeilijker leverbaar. Dus het is nog maar de vraag of we hiermee aan de slag kunnen.”

Alle zeilen bijzetten

De preiteler geeft tegelijkertijd toe dat zijn prioriteiten op dit moment elders liggen. “Vanwege de coronacrisis hebben we minder mensen aan het werk dan normaal, en moeten we alle zeilen bijzetten om het gedraaid te krijgen. Door dit alles zal het qua precisielandbouw waarschijnlijk anders lopen dan gepland.”

Starten met opstellen bouwplan

NPPL-deelnemer Cornelis Mosselman uit Ooltgensplaat (Z-H) gooit zijn bedrijf radicaal om. Hij start dit teeltseizoen op 15 hectare met de verbouw van acht groentegewassen op smalle stroken van 3 meter breed en bijna 400 meter lang.
Hij was dolgraag met een aantal deskundigen van onder andere NPPL, proeftuin Agro-ecologie en agrarisch adviesbureau Delphy om tafel gaan zitten om het precieze bouwplan op te stellen. “De afspraak was gemaakt, maar kon vanwege de corona-maatregelen geen doorgang vinden. We hebben vervolgens wat heen en weer gemaild. Het bouwplan is klaar, maar ik had toch liever met mijn adviseurs om tafel gezeten. Door te sparren kom je toch verder.”

Levering machine vertraagd

De levering van een nieuwe Ferrari-plantmachine uit Italië is op de lange baan geschoven. Hetzelfde leek te gebeuren met zijn nieuwe Agricola-zaaimachine, maar deze is begin van deze week toch bij zijn dealer gearriveerd. “Beide machines zijn voor de strokenteelt belangrijk, maar niet onmisbaar. Als de plantmachine niet op tijd komt, stelt mijn dealer een andere machine ter beschikking om kool en uien te planten.”

Afstand houden niet altijd mogelijk

Aanvoer en afvoer van producten gaat op het bedrijf van melkveehouder Coen Overvest uit Doorn (Utr.) tot nu toe zoals gebruikelijk. Zijn arbeidskrachten (melkers en stagelopers) zijn nog gewoon aan het werk. “Qua hygiëne letten we natuurlijk op, maar anderhalve meter afstand houden is niet altijd mogelijk.”

Onzeker over zuivelnoteringen

De melkveehouder maakt zich wel zorgen over de zuivelnoteringen op de lange termijn. “Wat is de invloed van corona als deze crisis achter de rug is? Daar is op dit moment weinig over te zeggen. Als de melkprijs over een lange periode echt fors zakt, heeft dat gevolgen voor de investeringen op ons ons bedrijf. Dan heb ik het ook over NPPL.”
Overvest wil bijvoorbeeld efficiënter gaan beregenen. Daar zijn allerlei technieken voor beschikbaar, bijvoorbeeld om de capillaire werking van de grond te meten. “Als de zuivelsector door corona een forse klap krijgt, doe ik voorzichtig aan met nieuwe investeringen.”

Vogelnesten opsporen met drone

Op het bedrijf van Gerard Mul in Warmond (Z-.H.) wordt begin april voor de eerste keer dit seizoen met de drone gevlogen. Vorig jaar heeft de melkveehouder de eerste stappen gezet om op die manier vogelnesten in de weilanden op te sporen. Hij werkte daarbij nauw samen met vrijwilligers en de eigenaar van de drone, 4D precisienatuurbeheer. Hij kreeg daarbij ondersteuning van WUR-expert Herman van Schooten.
Er is in 2019 een aantal gezamenlijke sessies georganiseerd; dat zou dit jaar niet kunnen geeft Mul aan, maar was ook niet de bedoeling. “We zijn met drie man als de drone de lucht ingaat.” Vanzelfsprekend worden dan de richtlijnen van het RIVM in acht genomen.

Plan niet veranderd door crisis

Mul wil zo vroeg mogelijk vliegen, waarna in de loop van de ochtend een vrijwilliger van de weidevogelvereniging handmatig naar nesten zoekt. Dat kruist elkaar dus niet. Op die manier is een vergelijking te maken tussen zoeken door de mens en de machine. Ook dat was al eerder zo afgesproken en is dus niet veranderd door de corona-crisis.

Wind en techniek zijn spelbreker

Bollenteler Henk Verdegaal uit Noordwijkerhout (Z-.H.) is inmiddels begonnen met het maken van camerabeelden via de drone. Hij verwacht geen negatieve gevolgen van corona voor zijn NPPL-toepassing rondom plaatsspecifiek bespuiten. “Op dit moment zijn de wind en de techniek de spelbrekers om goede beelden te kunnen maken”, aldus de ondernemer.
Hij werkt nauw samen met VanBoven Drones. Het technische probleem zit nu nog in de aansturing van de multispectraalcamera. “Dat gaat via een website maar werkt nog niet probleemloos. Daar zijn we nu mee aan de slag.” Ook voor de langere termijn voorziet hij geen specifieke nadelen bij zijn NPPL-toepassing door corona.

Variabel kunstmest strooien

Bij Peter van der Poel zijn de voorjaarswerkzaamheden in volle gang. De akkerbouwer in Abbenbroek (Z.-H.)gaat binnen enkele weken voor de tweede keer aardappelen variabel planten om een meer optimale opbrengst te krijgen. Verder gaat hij variabel kunstmest strooien en herbicide spuiten. Hij merkt de gevolgen van corona vooral in de onzekere tijd met lagere prijzen. “Er liggen nog aardappelen in de schuur, dat wordt moeilijk.”

Invloed op investeringen

Een slecht financieel jaar kan de bereidheid, bij zichzelf en bij anderen, om te investeren in NPPL-technieken wel verminderen verwacht de akkerbouwer. “Zulke investeringen worden gemakkelijk een jaar uitgesteld.”
Qua afspraken met adviseurs en specialisten verwacht hij op korte termijn geen beperkingen. “Alles is doorgesproken en verder gaat alles op afstand. We hoeven voorlopig niet bij elkaar te komen.”

Extra bodemscans en grondmonsters

Melkveehouder en NPPL-deelnemer Ad van Velde in Kantens (Gr.) kan dit seizoen meer bodemscans, taakkaarten en grondmonsters laten uitvoeren. Dat is mogelijk omdat naast NPPL een project vanuit het Nationaal Programma Groningen (NPG) is opgezet. De provincie Groningen stimuleert met haar project ‘Verankering precisielandbouw-resultaten in Groningen’ de ontwikkeling van precisielandbouw in Groningen.
De provincie werkt samen met onder andere NPPL en drie Groningse boeren, onder wie Van Velde. “Met dit project is het mogelijk om op meer graslandpercelen precisiebemesting uit te voeren. In totaal gaat het dit seizoen om 24 hectare, waarbij we meer data in beeld krijgen over de effecten van precisiebemesting van ons grasland”, vertelt Ad van Velde.

Werk gaat gewoon door

Op 19 en 20 maart heeft zijn loonwerker het grasland al bemest met drijfmest. Dat is gebeurd met een sleepslang en NIR-sensor van John Deere op de mesttank. Deze sensor meet bij het bemesten direct de stikstof- en fosfaatgehalten in drijfmest.” De coronacrisis heeft volgens Van Velde geen enkele invloed op zijn NPPL-activiteiten. “Het werk op ons bedrijf gaat gewoon door.”

Vergelijking bodemscanners

Over de eventuele impact van het Coronavirus op de precisielandbouwactiviteiten op zijn bedrijf kan Sjaak Huetink kort zijn: “Precisielandbouwwerkzaamheden die plaats moeten vinden omdat de bodem of het gewas erom vragen gaan gewoon door.”
Dat geldt ook voor de NPPL-vergelijkingstest met verschillende bodemscanners die in de week van 1 april op zijn bedrijf plaatsvindt. Meerdere typen bodemscanners scannen hetzelfde perceel waarna de resultaten daarvan met elkaar worden vergeleken. “Zelf krijg ik daar tot dusver echter weinig van mee, ieder doet individueel zijn ding en contacten vermijden we.”

Afzetproblemen sierteelt

Wel merkt Sjaak de enorme impact van afzetproblemen in de sierteeltsector als gevolg van het Coronavirus. “Leliebollen zijn voor ons het hoofdgewas met gemiddeld 115 ha per jaar. Je ziet nu dat sommige afnemers van bollen voor de bloemenproductie, 90% van hun omzet uit lelies abrupt weg zien vallen. Dat heeft enorme gevolgen voor onze afzet komend jaar. Ook voor de leliebollenexport is het momenteel wereldwijd crisis. Op dit moment proberen we zoveel mogelijk informatie te krijgen om ons assortiment en de arealen vorm te geven. Maar ja, wanneer neem je de juiste beslissingen? Als leliekwekers moeten we goed rekening houden met het feit dat wel eens 40 tot 50% van de vraag weg kan vallen. Daarnaast zijn we blij dat we in de loop van de jaren ons bedrijf hebben verbreed, zodat we risico’s over meerdere gewassen kunnen verdelen.